Węgiel brunatny, nazywany często „polskim złotem”, od dekad stanowi jeden z fundamentów krajowego bezpieczeństwa energetycznego. W centrum działań na rzecz tej strategicznej branży stoi organizacja, która od ponad 30 lat konsekwentnie broni jej interesów – Związek Pracodawców Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego.
Powstała w 1992 roku organizacja zrzesza obecnie 10 podmiotów gospodarczych, wśród których znajdują się kluczowe dla polskiej energetyki kopalnie, przedsiębiorstwa produkcyjne oraz instytuty naukowo-badawcze. Siedziba Związku mieści się w Bogatyni przy ul. Górników Turowa 1, w bezpośrednim sąsiedztwie jednej z najważniejszych polskich kopalni odkrywkowych.
Członkowie Porozumienia to m.in. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. (z oddziałami w Bełchatowie i Turowie), PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Konin S.A. oraz Kopalnia Węgla Brunatnego „Sieniawa”. W skład organizacji wchodzą również firmy usługowe jak BESTGUM, RAMB czy BETRANS oraz ceniony w branży IGO Poltegor-Instytut z Wrocławia.
Skuteczny głos branży
Związek od lat skutecznie reprezentuje interesy swoich członków wobec organów władzy państwowej i samorządowej. Podstawowym celem organizacji jest ochrona praw producentów węgla brunatnego, ale równie istotne pozostaje podejmowanie działań na rzecz wszechstronnego rozwoju tego przemysłu.
Porozumienie aktywnie uczestniczy w kształtowaniu polityki energetycznej Polski, broniąc pozycji węgla brunatnego jako strategicznego surowca energetycznego. Eksperci organizacji regularnie wskazują, że Polska posiada bogate zasoby tego surowca – ponad 24 mld ton w złożach udokumentowanych i potencjał sięgający nawet 140 mld ton w obszarach perspektywicznych.
Dialog społeczny i międzynarodowa współpraca
Szczególnie ważnym forum działalności Związku jest Zespół Trójstronny ds. Branży Węgla Brunatnego, powołany w 2006 roku. To właśnie tam, przy udziale przedstawicieli rządu, związków zawodowych i pracodawców, wypracowywane są wspólne stanowiska w najważniejszych kwestiach dotyczących przyszłości sektora.
Porozumienie aktywnie działa również na arenie międzynarodowej jako członek Europejskiego Stowarzyszenia Węgla Kamiennego i Brunatnego EURACOAL. Ta współpraca pozwala wzmacniać pozycję polskiego węgla brunatnego wobec konkurencji innych źródeł energii oraz skutecznie reprezentować interesy branży na forum europejskim.
Głos nauki w obronie strategicznego surowca
Istotnym momentem w najnowszej historii organizacji było opublikowanie w 2019 roku tzw. „Apelu Dziesięciu” – dokumentu podpisanego przez grono profesorów polskich uczelni technicznych, wzywającego do zachowania strategicznej roli węgla brunatnego w procesie transformacji energetycznej Polski.
Sygnatariusze apelu, reprezentujący m.in. Politechnikę Wrocławską, Politechnikę Warszawską i AGH, przekonywali o konieczności ewolucyjnego, a nie rewolucyjnego podejścia do zmian w energetyce. Podkreślali też fakt, że branża węgla brunatnego – w przeciwieństwie do wielu innych sektorów – nie korzystała z pomocy publicznej, będąc ekonomicznie samowystarczalną i tworząc dziesiątki tysięcy miejsc pracy.
Kwartalnik jako platforma wymiany myśli
Ważnym narzędziem promocji branży i jej osiągnięć jest wydawany przez Związek kwartalnik „Węgiel Brunatny”. Czasopismo, redagowane przez zespół pod kierownictwem Henryka Izydorczyka, dociera nie tylko do członków organizacji, ale także do bibliotek, instytucji naukowych i firm związanych z sektorem.
Na łamach periodyku prezentowane są strategie rozwoju branży górniczo-energetycznej w kontekście całej polskiej gospodarki oraz najnowsze osiągnięcia w dziedzinie techniki górniczej, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ochrony środowiska.
W obliczu wyzwań transformacji energetycznej
Branża węgla brunatnego stoi dziś przed poważnymi wyzwaniami związanymi z polityką klimatyczną Unii Europejskiej i planami stopniowego odchodzenia od węgla. Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego konsekwentnie broni jednak stanowiska, że ten surowiec powinien odgrywać kluczową rolę w okresie transformacji, zapewniając stabilność systemu elektroenergetycznego.
Związek podkreśla, że Polska jest jednym z nielicznych krajów na świecie posiadających wszystkie atuty do kontynuacji wydobycia węgla brunatnego, a elektrownie wykorzystujące ten surowiec dostarczają około 35% krajowej produkcji energii elektrycznej, stabilizując jednocześnie jej ceny.
Przez ponad 30 lat istnienia Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego udowodniło, że skutecznie broni interesów branży, łącząc dialog społeczny z działaniami na rzecz rozwoju technologicznego i minimalizacji wpływu górnictwa odkrywkowego na środowisko. W obliczu nadchodzących zmian w polskiej energetyce, rola tej organizacji jako reprezentanta strategicznego sektora gospodarki pozostaje niezwykle istotna.